Ποτέ μη πηγαίνεις σ΄ένα γιατρό που αφήνει τα φυτά του γραφείου του, να πεθαίνουν
(Erma Bomback, Αμερικανίδα αρθρογράφος)
ΑΠΗΓΑΝΟΣ
(ΤΟ ΒΟΤΑΝΟ ΤΗΣ ΧΑΡΙΤΟΣ)
Είναι γνωστός από την αρχαιότητα και αναφέρεται στην Αγία Γραφή.
Σύμφωνα με αναφορές του Αθήναιου, ο Κλέαρχος, τύραννος της Ηράκλειας του Πόντου, καλούσε τους αξιωματικούς του στα ανάκτορα, τους έδινε να πίνουν δηλητήριο και διασκέδαζε βλέποντάς τους να σφαδάζουν. Εκείνοι έτρωγαν απήγανο πριν τις συναντήσεις με τον τύραννο, σαν αντίδοτο στις δηλητηριάσεις. Με αυτόν τον τρόπο υποκρίνονταν τους δηλητηριασμένους κατά την παρουσία του και έσωζαν τις ζωές τους. Αναφέρεται και στον Ιπποκράτη. Επίσης χρησιμοποιούνταν σαν αντίδοτο στο δηλητήριο του Μιθριδάτη. Οι αρχαίοι Έλληνες τον χρησιμοποιούσαν κατά της δυσπεψίας που τους προκαλούνταν από το μάτιασμα όταν έτρωγαν μπροστά σε ξένους. Επίσης, για να ξορκίσουν το κακό και να κρατήσουν μακριά τα έντομα και τα ερπετά. Κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους, ο Πλίνιος αναφέρει πως οι ζωγράφοι έτρωγαν άφθονο απήγανο για να έχουν καλή όραση. Οι Ρωμαίοι καλλιεργούσαν το φυτό και το είχαν επάνω τους όταν επισκέπτονταν φυλακισμένους, επειδή πίστευαν ότι προστάτευε από το κακό μάτι.
Το 1625, ένας Ιταλός γιατρός, ο Piperno, τον χρησιμοποιούσε κατά της επιληψίας και των ιλίγγων. Στη λαϊκή ιατρική χρησιμοποιήθηκε για τη θεραπεία της φυματίωσης, λύσσας, σύφιλης κ.α. Ο απήγανος ήταν ιερός για τους αρχαίους Εβραίους, τους Αιγύπτιους και τους Καληδόνες, που πίστευαν ότι ήταν ένα δώρο από τους θεούς.
Οι Κινέζοι τον χρησιμοποιούσαν για την εξουδετέρωση αρνητικών σκέψεων ή επιθυμιών.
Οι καθολικοί έραναν με απήγανο και αγίασμα τους ναούς, προκειμένου να μεταδώσουν μέσω αυτού, την «χάρη». Γεγονός που έκανε τον απήγανο ευρέως γνωστό με την ονομασία, βότανο της χάριτος.
Το βρίσκουμε με τα ονόματα Απήγανος, Σιδερόχορτο, Βρωμοπήγανο
Η ανθοφορία γίνεται από τον Ιούνιο έως τον Ιούλιο και η συγκομιδή από τον Μάρτιο έως τον Αύγουστο. Ευδοκιμεί κυρίως στην Νότια Ευρώπη και Βόρεια Αφρική.
Χρησιμοποιούνται μόνο τα φύλλα
Το βότανο είναι ύψους 40-60cm, με σύνθετα, ωοειδή, πράσινα-κυανά φύλλα, σφαιρικούς καρπούς και μικρά, κίτρινα άνθη.
θεραπευτικές δράσεις και χρήσεις:
-
Αντιβακτηριδιακό: Μπορεί να προστατεύσει τον οργανισμό από λοιμώξεις που προκαλούνται από βακτήρια, συμπεριλαμβανομένης της λοίμωξης του ουροποιητικού συστήματος, του παχέος εντέρου κ.α. Παράλληλα, πολύτιμη χαρακτηρίζεται και η συμβολή του στην αντιμετώπιση της τροφικής δηλητηρίασης και της μόλυνσης από το βακτήριο της σαλμονέλας.
-
Αντισπασμωδικό: Ανακουφίζει από κράμπες, μυϊκούς πόνους και της εμμηνόρροιας.
-
Αντιφλεγμονώδες: Η συχνή πρόσληψη 1-2 φλιτζανιών ροφήματος από απήγανο, βοηθά στην χαλάρωση των δύσκαμπτων μυών και στην ανακούφιση του πόνου των αρθρώσεων. Ταυτόχρονα, οι αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες του, μειώνουν τις φλεγμονές που προκαλούν αρθρίτιδα.
-
Ηρεμιστικό: Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ανακούφιση του άγχους, τη μείωση των υψηλών επιπέδων του στρες, καθώς και για την αντιμετώπιση του πονοκεφάλου, της ζαλάδας και της αϋπνίας.
-
Τονωτικό: 2 από τις πιο δημοφιλείς παραδοσιακές χρήσεις του βοτάνου ήταν για την τόνωση του κυκλοφορικού συστήματος και την εξισορρόπηση της αρτηριακής πίεσης. Σήμερα αποδείχθηκε πως ο απήγανος μπορεί όντως να βελτιώσει τη ροή του αίματος στα αιμοφόρα αγγεία, συμβάλλοντας έτσι στην υγεία της καρδιάς.
Συστατικά- Δραστικές ουσίες:
-
Αιθέριο έλαιο (περιέχει κετόνες, αλκοόλες, εστέρες, τερπένια)
-
ρουτίνη ή ρουτοσίδη (γλυκοσίδιο, με δράση παρόμοια της βιταμίνης Ρ)
-
αλκαλοειδή
-
κουμαρίνες
-
φλαβονοειδή
Τρόποι χορήγησης:
-
Βράζουμε 12 φύλλα/ λίτρο νερού
-
Αφήνουμε για 10λεπτά
-
Στραγγίζουμε και πίνουμε μέχρι 2 φλιτζάνια την ημέρα
Παρενέργειες
-
Δερματικές διαταραχές: Όταν εφαρμόζεται στο δέρμα μπορεί να προκαλέσει εξανθήματα και αυξημένη ευαισθησία στον ήλιο.
-
Γαστρεντερικές διαταραχές: Ο απήγανος μπορεί να εντείνει τα συμπτώματα των γαστρεντερικών προβλημάτων. Εάν λοιπόν, υποφέρετε από από διαταραχές στομάχου ή εντέρου, καλό είναι να αποφύγετε τη χρήση του.
-
Προβλήματα στους νεφρούς και στις ουροφόρες οδούς: Όσοι ταλαιπωρείστε από προβλήματα που σχετίζονται με τα νεφρά ή το ουροποιητικό σύστημα, θα πρέπει να αποφύγετε την εφαρμογή του, διότι υπάρχουν αναφορές πως ο απήγανος μπορεί να βλάψει το νεφρό και να ερεθίσει το ουροποιητικό σύστημα.
-
Διαταραχές στο ήπαρ: Ο απήγανος θεωρείται πως μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα των ηπατικών παθήσεων.
-
Είναι πιθανό μεταλλαξογόνο. Ενδέχεται να εκδηλωθεί φωτοευαισθησία κατά την χρήση του. Σε υπερδοσολογία εκδηλώνονται γαστρικοί πόνοι, έμετος, συστηματικές επιπλοκές και επιπλοκές από το κεντρικό νευρικό σύστημα (ψευδαισθησιογόνο).